SON DAKİKA

380 MİLYON YIL ÖNCEYE IŞIK TUTMAK
19:51
18 Eylül 2022

Bilim insanları, bugün Dünya üzerindeki yaşama dair en büyük keşiflerden birine imza attıklarını duyurdu. 
Araştırmacılar, 380 milyon yıllık eski bir çeneli balıkta ayrı bir fosilleşmiş mide, bağırsak ve karaciğerin yanı sıra bir kalp keşfettiler. Bulgular, kendi bedenlerimizin evrimine yeni bir ışık tutuyor.

Yeni araştırma, 419,2 milyon yıl öncesinden 358,9 milyon yıl öncesine kadar Devoniyen döneminde gelişen, soyu tükenmiş bir zırhlı balık sınıfı olan arthrodir’lerin vücudundaki organların konumunun, modern köpekbalığı anatomisine benzer olduğunu ve hayati önem taşıyan yeni evrimsel ipuçları sunduğunu buldu. 
Araştırmanın lideri Kate Trinajstic, eski türlerin yumuşak dokularının nadiren korunduğu ve üç boyutlu olarak günümüze ulaşmalarının daha da nadir olduğu düşünüldüğünde, keşfin dikkate değer olduğunu söylüyor.

Profesör Trinajstic, “20 yıldan fazla bir süredir fosiller üzerinde çalışan bir paleontolog olarak, 380 milyon yıllık bir örnekte, üç boyutlu ve güzel bir şekilde korunmuş bir kalp bulmak beni gerçekten şaşırttı.” diyor.
Profesör Trinajstic, bu özelliklerin bu tür erken omurgalılarda oldukça gelişmiş olduğunu ve baş ve boyun bölgesinin çenelere uyum sağlamak için nasıl değişmeye başladığına dair benzersiz bir pencere sunduğunu ve kendi bedenlerimizin evriminde kritik bir aşama olduğunu söylüyor.

Profesör Trinajstic, “İlk defa ilkel bir çeneli balıkta tüm organları bir arada görebiliyoruz ve özellikle bizden çok da farklı olmadıklarını öğrenince çok şaşırdık.” diyor. 
“Bununla birlikte, kritik bir fark vardı: karaciğer büyüktü ve bu durum, balıkların tıpkı günümüzdeki köpekbalıkları gibi yüzer halde kalmasını sağladı. Akciğerli balıklar gibi günümüzün kemikli balıklarından bazıları, yüzücü mesanelerden evrimleşmiş akciğerlere sahiptir, ancak incelediğimiz soyu tükenmiş zırhlı balıkların hiçbirinde akciğer kanıtı bulamamamız önemliydi. Bu, daha sonraki bir tarihte kemikli balıklarda bağımsız olarak evrimleştiklerini düşündürüyor.”

Fosillerin elde edildiği Batı Avustralya’nın Kimberley bölgesindeki Gogo Formasyonu, aslında büyük bir resifti. 
Araştırmacılar, hala kireçtaşı bloklarına gömülü olan örnekleri taramak için nötron ışınları ve senkrotron X-ışınları kullandılar ve bakteriler ve çevreleyen kaya matrisi tarafından biriktirilen farklı mineral yoğunluklarına dayanarak içlerindeki yumuşak dokuların üç boyutlu görüntülerini oluşturdular.

Daha önceki kas ve embriyo bulgularına ek olarak mineralize organların bu yeni keşfi, Gogo arthrodirlerini tüm çeneli gövdeli omurgalılar arasında en tam olarak anlaşılan örnek yapıyor. Ayrıca bu bulgu, memelileri ve insanları içeren canlı çeneli omurgalılara doğru evrimsel bir geçişi netleştiriyor.

Flinders Üniversitesi’nden araştırmanın yardımcı yazarı Profesör John Long, “Bu eski balıklardaki yeni yumuşak organ keşifleri, gerçekten paleontologların hayallerinin bir parçası, çünkü şüphesiz bu fosiller, bu çağ için dünyanın en iyi korunmuş fosilleri.” diyor.
“Bulgular, uzak evrimimizin büyük adımlarını anlamak için Gogo fosillerinin değerini gösteriyorlar. Gogo, cinsiyetin kökeninden en eski omurgalı kalbine kadar bize ilkleri verdi ve şu anda dünyanın en önemli fosil alanlarından biri. Sitenin dünya mirası statüsü için ciddi bir şekilde düşünülmesinin zamanı geldi.”

Uppsala Üniversitesi’nden araştırmanın ortak yazarı Profesör Per Ahlberg, “Gogo balıkları hakkında gerçekten istisnai olan şey, yumuşak dokularının üç boyutlu olarak korunmuş olması. Yumuşak doku korunma örneklerinin çoğu, yumuşak anatominin kaya üzerindeki bir lekeden biraz daha fazla olduğu yassı fosillerde bulunur. Ayrıca modern tarama tekniklerinin bu kırılgan yumuşak dokuları yok etmeden incelememize izin verdiği için de çok şanslıyız. Birkaç on yıl önce, bu proje imkansızdı.” diyor.

Makalenin kendisini aşağıya bırakıyorum.

Curtin University. 15 Eylül 2022.

Makale: Kate Trinajstic. (2022). Exceptional preservation of organs in Devonian placoderms from the Gogo lagerstätte. Science.